Gözyaşı nasıl yazılır TDK 20266 ?

Gözyaşı Nasıl Yazılır TDK 20266? Dilin Duygusal Derinliğinden Yazım Kurallarına

Dilin Kalbinde Bir Kelime: Gözyaşı

Türkçede bazı kelimeler yalnızca bir nesneyi ya da eylemi anlatmaz; aynı zamanda duygunun, kültürün ve tarihsel hafızanın bir yansıması olur. “Gözyaşı” kelimesi de bunlardan biridir. TDK’nin 20266 numaralı kaydında yer alan bu kelime, hem yazım bakımından hem de anlam derinliği açısından dikkate değerdir. Çünkü bu kelime, Türkçenin birleşik kelime yapısının canlı bir örneği olmasının yanı sıra, insan duygularının en evrensel sembollerinden birini taşır.

TDK Yazım Kılavuzunda “Gözyaşı”

Türk Dil Kurumu’nun en güncel yazım kurallarına göre “gözyaşı” kelimesi bitişik yazılır. Bu, iki isimden oluşan bir birleşik kelimedir: “göz” ve “yaş”. Aralarına herhangi bir ek ya da bağlaç girmediği, anlamca kaynaşma olduğu için birleşik biçimde yazılması gerekir.

Bazı kişiler yanlışlıkla “göz yaşı” şeklinde ayrı yazsa da bu kullanım yanlıştır. Çünkü bu durumda “göz” bir organı, “yaşı” ise onun ya da bir şeyin yaşını anlatır. Oysa TDK’nin 20266 kayıt numarasında açıkça belirtildiği üzere, kelimenin doğru biçimi “gözyaşı”dır.

Bu kural, yalnızca yazım kolaylığı için değil, anlamın bütünlüğü için de önemlidir. Dilbilim açısından bakıldığında, birleşik kelimenin tek bir kavramı ifade etmesi gerekir; “gözyaşı” kelimesi de duygusal bir boşalımın fiziksel sembolüdür ve tek bir bütün olarak algılanır.

Birleşik Kelimelerin Tarihsel Arka Planı

Türkçede birleşik kelimelerin tarihi, Eski Türkçe dönemine kadar uzanır. Orhun Yazıtları’nda bile kelime birleşmeleri görülür. Bu yapılar, genellikle iki kelimenin anlamca kaynaşmasıyla oluşur. “Gözyaşı” gibi duygusal kavramlar, Türk kültüründe hem fizyolojik hem de sembolik bir yer edinmiştir.

Selçuklu ve Osmanlı döneminde yazılan divan şiirlerinde “gözyaşı”, çoğu zaman aşkın, özlemin ve ilahi duygunun metaforu olarak kullanılmıştır. Fuzûlî’nin dizelerinde “Gözyaşı kan ile karışmış” ifadesi, duygunun yazılı bir temsili hâline gelmiştir. Bu örnek, kelimenin hem kültürel hem de dilsel sürekliliğini gösterir.

Modern Dönemde Akademik Tartışmalar

Günümüzde dilbilimciler, “gözyaşı” gibi birleşik kelimelerin anlam üretme biçimleri üzerine yoğunlaşmaktadır. Türkoloji alanında yapılan araştırmalar, bu tür kelimelerin yalnızca dilbilgisel değil, aynı zamanda sosyokültürel bir işlev taşıdığını ortaya koyar.

Bazı akademik görüşlere göre, birleşik kelimeler Türkçede anlamın yoğunlaştığı “duygusal düğümler”dir. Bu bağlamda “gözyaşı”, hem bireysel duygunun hem de toplumsal ifadenin dildeki simgesel karşılığıdır. İnsanlar üzüldüklerinde, sevinç duyduklarında ya da bir inanç duygusuyla dolduklarında gözyaşı dökerler. Dolayısıyla kelimenin doğru yazımı, yalnızca teknik bir mesele değil, anlamın bütünlüğüne saygı göstergesidir.

Yanlış Yazımların Nedenleri

Dijital çağda dilin sadeleşmesi ve sosyal medyada hızlı yazım alışkanlıkları, birçok kelimenin yanlış biçimlerde kullanılmasına yol açmıştır. “Göz yaşı” yazımı da bu yanlış alışkanlıkların bir ürünüdür. Ancak dilin kurumsal belleğini koruyan TDK, yazım birliğini sağlamak adına birleşik biçimi vurgulamaktadır.

Bu durum yalnızca estetik bir tercih değil, aynı zamanda dilin yapısal mantığıyla ilgilidir. Türkçede anlam kaynaşması yaşanan her durumda kelimeler bitişik yazılır. “Gözyaşı”, “başkent”, “yeryüzü”, “akşamüstü” gibi kelimeler bu gruba dahildir.

Gözyaşının Kültürel ve Duygusal Katmanları

Dil, yalnızca bilgi iletmek için değil, duygu taşımak için de vardır. “Gözyaşı” kelimesi, insanlığın ortak duygusal repertuarında evrensel bir yere sahiptir. Her kültürde gözyaşı dökmenin anlamı farklıdır: bazı toplumlarda zayıflık, bazılarında arınma, bazılarında ise içsel gücün dışavurumu olarak görülür.

Türk edebiyatında ve halk kültüründe gözyaşı, duygusal ifade biçimlerinin merkezinde yer almıştır. Bu kelimenin bitişik yazımı, aslında onun duygusal bütünlüğünü korur. Ayrı yazmak, anlamı parçalar; bitişik yazmak ise duyguyu bir bütün olarak aktarır.

Sonuç: Dilin Duygusu, Gözyaşının Yazımı

TDK 20266 kaydına göre “gözyaşı” kelimesi bitişik yazılır. Bu yalnızca bir yazım kuralı değildir; dilin duygusal, tarihsel ve kültürel sürekliliğinin bir göstergesidir. Doğru yazım, yalnızca biçimsel doğruluk değil, anlamın korunması açısından da önemlidir.

Kısacası, “göz yaşı” değil, “gözyaşı” yazılır. Çünkü dilin kalbinde, duygunun kendisi kadar onun ifade biçimi de kıymetlidir.

#gözyaşı #TDK #Türkçe #yazımkuralları #dilbilimi #kültür #edebiyat #dilvetarih